ʼಭಾರತದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಡಿಎ ಸಂಖ್ಯಾಬಲದ ಆಟ; ಅಡ್ಡಮತದಾನದ ಭರವಸೆಗಾಗಿ ಇಂಡಿ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಿದ್ಧತೆ

ನವದೆಹಲಿ:  ಜಗದೀಪ್ ಧನ್ಖರ್ ರಾಜೀನಾಮೆ ಬಳಿಕ ತೆರವಾದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಇಂದು ಮತದಾನ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.  ಭಾರತದ 17ನೇ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಇಂದು ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಎನ್​ಡಿಎ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಸಿ.ಪಿ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿ ಒಕ್ಕೂಟದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬಿ. ಸುದರ್ಶನ್ ರೆಡ್ಡಿ ನಡುವೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಇದೆ. ಜಗದೀಪ್ ಧನ್ಖರ್ ಜುಲೈ 21ರಂದು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಹಠಾತ್ತನೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ಕಾರಣ ಈಗ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಮತದಾನವು ಬೆಳಗ್ಗೆ 10 ರಿಂದ ಸಂಜೆ 5 ರವರೆಗೆ ವಸುಧಾದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಠಡಿ ಸಂಖ್ಯೆ F-101 ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ 10 ಗಂಟೆಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮತದಾನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೊದಲು, ಎಲ್ಲಾ ಎನ್​ಡಿಎ ಸಂಸದರು ಬೆಳಗ್ಗೆ 9:30 ಕ್ಕೆ ಉಪಹಾರ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಹಿರಿಯ ಸಚಿವರು ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಸದರಿಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೇಂದ್ರ ಕೃಷಿ ಸಚಿವ ಶಿವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಸಂಸದರೊಂದಿಗೆ ಉಪಹಾರ ಸಭೆ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೇಂದ್ರ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವ ಅರ್ಜುನ್ ರಾಮ್ ಮೇಘವಾಲ್ ಅವರು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಸಂಸದರನ್ನು ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ, ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಖಾತೆ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ನಿತ್ಯಾನಂದ ರೈ ಅವರು ಬಿಹಾರದ ಎನ್‌ಡಿಎ ಸಂಸದರನ್ನು ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯ ಮತ ಎಣಿಕೆ ಸಂಜೆ 6 ಗಂಟೆಗೆ ಆರಂಭವಾಗಲಿದ್ದು, ಮಂಗಳವಾರ ತಡರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ಬುಧವಾರ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಫಲಿತಾಂಶ ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ಸಂಖ್ಯಾಬಲದ ಆಟ

ಪ್ರಸ್ತುತ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 542 ಸಂಸದರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ 239 ಸಂಸದರು ಇದ್ದಾರೆ. ಎರಡೂ ಸದನಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆ 781. ಯಾವುದೇ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಗೆಲ್ಲಲು 391 ಸಂಸದರ ಬೆಂಬಲ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ನವೀನ್ ಪಟ್ನಾಯಕ್ ಅವರ ಬಿಜೆಡಿ, ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ರಾವ್ ಅವರ ಬಿಆರ್‌ಎಸ್ ಮತ್ತು ಶಿರೋಮಣಿ ಅಕಾಲಿ ದಳ ಮತದಾನದಿಂದ ದೂರ ಉಳಿಯುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗೆಲುವಿನ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಮೂರು ಪಕ್ಷಗಳ ಒಟ್ಟು 12 ಸದಸ್ಯರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಸಂಸದರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ 669 ಮಾತ್ರ. ಗೆಲ್ಲಲು, ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅಥವಾ ಸುದರ್ಶನ್ ಅವರಿಗೆ ಕೇವಲ 385 ಸಂಸದರ ಬೆಂಬಲ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನಾವು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಬಿ ಸುದರ್ಶನ್ ರೆಡ್ಡಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದಾದರೆ, ಅವರು ಕೇವಲ 324 ಮತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ ಗೆಲ್ಲಲು 112 ಮತಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಏಳು ಸಂಸದರು ಸ್ವತಂತ್ರರು, ಅವರು ಇನ್ನೂ ಯಾರನ್ನೂ ಬೆಂಬಲಿಸಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ZPM, ಅಕಾಲಿ ದಳ ಮತ್ತು ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷದ ಸ್ವಾತಿ ಮಲಿವಾಲ್ ಅವರ ನಿಲುವು ಕೂಡ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲವು ಅಡ್ಡ ಮತದಾನ ನಡೆದರೂ ಸಹ, ಗೆಲುವು ದೂರ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು.

ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಪಿ.ಸಿ. ಮೋದಿ ಅವರನ್ನು ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಚುನಾವಣಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಕ ವರ್ಗಾವಣೆ ಅನುಪಾತ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ರಹಸ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಬಂಧನದಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸದರಿಗೆ (ಶೇಖ್ ಅಬ್ದುಲ್ ರಶೀದ್ ಮತ್ತು ಅಮೃತ್‌ಪಾಲ್ ಸಿಂಗ್‌ರಂತಹವರು) ಮಾತ್ರ ಅಂಚೆ ಮತಪತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆ ಮತಗಳ ಎಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶ

ಮಾನ್ಯ ಮತಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಆದ್ಯತೆ ಮೇರೆಗೆ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 50% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ವಿಜೇತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೂ ಬಹುಮತ ಸಿಗದಿದ್ದರೆ, ಕಡಿಮೆ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಆದ್ಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮತಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಹುಮತ ನಿರ್ಧರಿಸುವವರೆಗೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ.

ಅಮಾನ್ಯ ಮತಪತ್ರಗಳು (ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಹೆಸರಿನ ಮುಂದೆ ನಮೂದಿಸಲಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತಪ್ಪು ಚಿಹ್ನೆಯೊಂದಿಗೆ ಮತಪತ್ರಗಳು, ಸಹಿ ಇಲ್ಲದ ಮತಪತ್ರಗಳು) ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಮಾನ್ಯ ಮತಗಳ ಆರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು (ಸುಮಾರು 128 ಮತಗಳು) ಪಡೆಯದಿದ್ದರೆ, 15,000 ರೂ.ಗಳ ಭದ್ರತಾ ಠೇವಣಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಡ್ಡ ಮತದಾನದ ಸಾಧ್ಯತೆ

ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮತ್ತು ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷದ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದ್ದರಿಂದ ವಿಪ್ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪಕ್ಷಾಂತರ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನು ಸಹ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಂಸದರು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಅಡ್ಡ ಮತದಾನದ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.